Jaap Dinkelman
Beleidsmedewerker dossier Schoon, gemeente Den Haag
Naast het opruimen van zwerfafval vinden we het in Den Haag belangrijk om in te zetten op maatregelen die zwerfafval voorkomen. Denk hierbij aan statiegeld op blik en plastic flesjes en de Single Use Plastics-richtlijn. Daarom zijn we bijvoorbeeld ook aangesloten bij de Statiegeldalliantie. Als gemeente weten wij wat de stedelijke zwerfafvalproblematiek inhoudt en hebben we ideeën over mogelijke oplossingen. Deze kennis kan worden vertaald naar slimme beleidsregels. Als gemeente leveren we hiervoor input aan.
Zo zijn we niet alleen bezig met het opruimen wat er vandaag ligt, maar ook met het verminderen van wat er in de toekomst op straat en in het milieu belandt
We zijn er als maatschappij voor verantwoordelijk dat zwerfafval niet in het milieu belandt en zo milieuschade aanricht. Daarom hebben we regels nodig voor consumenten, gemeenten en producenten. Plastic is gewoon niet bedoeld om in het milieu, onze voedselketen en zo uiteindelijk in je lichaam terecht te komen. Wetenschappelijk onderzoek laat zien dat dit inmiddels wel het geval is. Als we dat als gemeente kunnen tegengaan, doen we dat met veel energie!
Schoon, doen we toch gewoon?
Daarom hebben we onder andere de website haagsehanden.nl en de langlopende Haagse campagne Schoon, doen we toch gewoon? ontwikkeld. Op inspirerende wijze worden verhalen van bewoners uitgelicht op Haagse Handen. Met de campagne roepen we iedereen in de stad op om bij te dragen aan een schone stad. Onze ambassadeur en andere afvalhelden laten zien hoe je dat doet. Want schoon houdt schoon. Als er eenmaal zwerfafval ligt, zijn mensen eerder geneigd daaraan bij te dragen.
Een deel van de campagne is gericht op onze natuurgebieden: het strand, de parken en bossen. Sinds corona hebben bewoners en bezoekers deze (her)ontdekt. Dat leidt soms tot allerhande vervuiling en afvalbakken die sneller vol- en overlopen. De natuur wordt soms letterlijk als openbaar toilet gebruikt. Wc-papier, vochtige doekjes en luiers blijven achter. De boodschap is dan ook: geniet van de natuur, maar zorg dat anderen na jou er ook van kunnen genieten.
Educatie en participatie
Daarnaast vinden we natuur- en milieueducatie erg belangrijk. Zo zijn er verschillende lespakketten op basisscholen over afval: wat is afval? Hoe ga je daar mee om? Hoe voorkom je dat het op straat terecht komt? We willen dat zaadje bij kinderen planten, zodat ze leren dat afval in de afvalbak hoort en niet op straat. Dat is een aanpak van de lange adem, maar heel waardevol. Daar pluk je later weer de vruchten van.
Een mooi voorbeeld van participatie is de TrashUre Hunt. In uiteenlopende spelvormen wordt met Haagse kinderen, maar ook tieners en volwassenen, op zwerfafval gejaagd. Het concept is dat zij opruimhelden zijn, want zij redden dieren van schadelijk zwerfafval. Afval wordt dan niet als probleem gezien, maar juist als schat. Dat werkt heel goed. De deelnemers, jong en ouder, zijn vaak heel enthousiast.
Handhaving
Het sluitstuk van onze aanpak is handhaving. Dat handhavers aanwezig zijn heeft voor een deel een preventieve werking. De wetenschap dat er gehandhaafd wordt, zorgt vaak al voor ander gedrag. Repressief optreden bij zwerfafval is uitdagend omdat je iemand echt op heterdaad moet betrappen. Daarom is het ook van belang dat onze handhavers uitleg geven over hoe het wel moet. Het is misschien een grote dooddoener, maar uiteindelijk is voorkomen toch beter dan genezen.
Haagse campagnes
Benieuwd naar de campagne 'Schoon, doen we toch gewoon'? Kijk eens rond op de website. Daarnaast vind je op haagsehanden.nl allerlei verhalen van de afvalhelden die Den Haag schoonhouden. Een mooie manier om te laten zien hoe mensen het juiste afvalgedrag kunnen tonen.
