Kinderen hebben vaak heel simpele oplossingen waar wij als volwassenen niet op komen.
Een van die oplossingen: een game. Het idee is door de gemeente Hollands Kroon omarmd en heeft geresulteerd in de app Operatie Zuiver. Die laat kinderen spelenderwijs zwerfafval opruimen.
Nanneke Barends en Han van Egmond
Kernbeheerders gemeente Hollands Kroon
Wij houden ons als kernbeheerders bezig met initiatieven van inwoners die gaan over de openbare ruimte en leefbaarheid. Dat zijn onder andere groenprojecten: kleine stukjes ruimte die ingevuld mogen en kunnen worden door inwoners, die zij dan zelf beheren. Ook zorgen wij als kernbeheerders voor meer aandacht voor zwerfafval en zijn wij druk bezig om inwoners uit de gemeente Hollands Kroon mee te laten doen en denken.
Burgers tegemoetkomen en samenwerken
We hebben verschillende acties gehouden om onze inwoners bewust te maken van het opruimen van zwerfafval. Bijvoorbeeld een actie waarbij we zwerfafvalgrijpers uitdeelden. Deze brachten we gratis langs bij inwoners, zodat zij hier zelf mee aan de slag kunnen. Er was veel vraag naar. Zo maak je het onderwerp levend in de gemeente!
Als inwoners ons benaderen met een idee over zwerfafval, kijken wij of wij daarbij kunnen helpen
Ook ondersteunen we groepen mensen die al fanatiek bezig zijn met zwerfafval. In Hollands Kroon is een vaste groep al fanatiek bezig met het opruimen van afval. Vanuit de gemeente hebben wij hen een handig zwerfafvalkarretje gegeven waar zij het afval in kunnen verzamelen. Ook is er een groep inwoners die langs de dijk bij de Waddenzee vuil opruimt. Met deze groep hebben we een afspraak dat we hen voorzien van materialen. Zij zetten het afval vervolgens op een vaste plek neer, waar wij het dan weer ophalen. Dat soort initiatieven, daar zitten wij bovenop.
Operatie Zuiver
We zijn nu vooral druk bezig om de schooljeugd bewust te maken van zwerfafval en het belang van duurzaamheid. Door nu met de jeugd in gesprek te gaan hopen we dat de volwassenen van de toekomst anders gaan denken. Of in ieder geval bewuster omgaan met afval.
Wil je wat doen aan zwerfafval, dan zal je moeten beginnen bij de jeugd
Onze grootste actie op dit vlak is 3 jaar geleden ontstaan. Samen met het bureau Consulting Kids hebben wij ideeën opgehaald bij kinderen. Kinderen hebben vaak heel simpele oplossingen waar wij als volwassenen niet op komen.
Scholenchallenge
De kinderen kwamen met het idee van een game. Dat hebben wij omarmd en zijn wij verder uit gaan diepen. Uiteindelijk ontstond de app Operatie Zuiver. Het is een app die net zo gespeeld wordt als de app Pokémon Go. De app laat kinderen spelenderwijs zwerfafval opruimen: in het spel zit een competitie-element. Kinderen lopen met hun telefoon door de gemeente, zien zwerfafval, maken een foto, rapen het afval op, maken een foto van de schone plek en brengen het afval naar een afvalbak of doen het in een vuilniszak. In de app moeten ze ook aangeven wat voor soort afval ze hebben opgeruimd. Deze gegevens gebruiken wij vervolgens om met databeheer te kijken welke gebieden erg vervuild zijn – en welke niet. Zo draagt de app bij aan een schoner Hollands Kroon, ons hoofddoel.
Om de kinderen extra te motiveren hebben wij een scholenchallenge georganiseerd. Leerlingen van verschillende scholen strijden tegen elkaar. De school die per leerling het meeste zwerfafval ophaalt, wint een prijs. Er is al veel opgehaald en de kinderen zijn heel enthousiast.
Levend houden
Ons streven is om te zorgen dat de app levend blijft. In 2022 willen we daarom ook een competitie organiseren onder sportverenigingen. De app is te mooi om alleen voor onszelf – de gemeente Hollands Kroon – te houden. Daarom zijn we nu aan het kijken hoe we ‘m verder kunnen verspreiden in Nederland, zodat ook andere gemeenten de app kunnen gebruiken.
Wil je meer weten over de zwerfafvalaanpak van de gemeente Hollands Kroon? Neem contact op met kernbeheer@hollandskroon.nl.
Lees alle verhalen
Marijke Boonstra werkt als senior beleidsmedewerker zeewaterkwaliteit bij het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Haar visie is helder: ‘Uiteindelijk draait het om de bronaanpak. De kraan dichtdraaien: dáár valt het meest te halen.’
Ruim 4,5 jaar werkt Imke Okkerman aan het terugdringen van zwerfafval. Sinds december 2023 zet zij zich als projectleider met verve in voor de organisatie van het eerste Zwerfafvalcongres. ‘We hebben de afgelopen jaren veel kennis opgebouwd over het tegengaan van zwerfafval en die kennis willen we heel graag delen.’
Zijn werk als vuilnisman begon te voelen als dweilen met de kraan open. Alles belandt maar in de verbrandingsoven, terwijl veel nog kan worden hergebruikt. Nu vergroot Arnout Schaap met zijn Recycle Valley het bewustzijn over de gevolgen van zwerfafval via educatie en events.
Als kind was hij al degene die de troep opruimde na een middag met vrienden in het park. Twintig jaar later is Lars de Werd, partner en projectleider bij ABR, nog steeds begaan met een zwerfafvalvrije leefomgeving. ‘We verkopen een ideaal: een schoon Nederland.’
Als beleidsadviseur afval en reiniging is Inge Verlaan elke dag bezig om de gemeente Kampen een stukje schoner te maken. Samenwerking met verschillende partijen en duidelijke communicatie lijken the key to success.
Ik ben een commerciële hippie. Ik geloof dat duurzaamheid, commercie en verbinding hand in hand kunnen én moeten gaan.