Erik van Dijk
Keurmerk Milieuveiligheid, Veiligheid en Kwaliteit (KMVK)
Al 32 jaar heeft Erik van Dijk, sinds 2008 directeur van Stichting Keurmerk Milieuveiligheid, Veiligheid en Kwaliteit (KMVK) zijn hart aan de Nederlandse kust verpand. De sociaalgeograaf en educatieve man (hij wilde ooit leraar aardrijkskunde worden) werkt met de keurmerken ‘Blauwe Vlag’ en met ‘Green Key’ aan duurzame en klimaatneutrale recreatie op de Nederlandse stranden.
Als ik zie dat een groepje jongens een blikje op straat gooit zeg ik er wat van. Hup, oprapen en mee naar huis nemen!
De keurmerken
Stichting KMVK beheert in totaal acht keurmerken, waarvan ‘Blauwe Vlag’ en ‘Green Key’ tot doel hebben de Nederlandse kustgebieden schoner te krijgen én schoon te houden. De ‘Blauwe Vlag’ wappert in Nederland in 127 jachthavens en op 56 stranden, wat betekent dat de eigenaren (bijvoorbeeld de gemeente) garant staan voor de waterkwaliteit en dat ze bijdragen aan het voorkomen, opruimen en sorteren van afval.
Strandbezoekers bewuster maken van de impact van afval en hen leren afval te voorkomen, maakt ook onderdeel uit van de ‘Blauwe Vlag’. Alle deelnemers van de ‘Blauwe Vlag’ moeten voldoen aan criteria die worden getoetst door inspecteurs, kritische strandbezoekers – die het melden als het een puinhoop op het strand is – en door juryleden. Elk jaar bezoekt namelijk een nationale jury de deelnemers en deze beoordeelt of aan de criteria wordt voldaan. Dit gebeurt in vijftig landen, want de ‘Blauwe Vlag’ is onderdeel van FEE International (www.fee.global); een organisatie die zich wereldwijd in ruim honderd landen met vijf programma’s inzet voor een schonere, duurzamere en biodiverse wereld. Ook de internationale jury toets steekproefsgewijs of deelnemers aan de criteria voldoen.
‘Green Key’ is net als de ‘Blauwe Vlag’ één van de vijf programma’s van FEE International. In Nederland stimuleert ‘Green Key’ strandpaviljoenhouders om geen wegwerpplastic meer te gebruiken, afval te scheiden en de locatie schoon te houden. Paviljoenhouders zijn veelal grote ondernemers die het aanbieden van een schone en gastvrije plek aan strandbezoekers erg belangrijk vinden. Dat komt onder andere doordat strandbezoekers tegenwoordig kritisch zijn op hun omgeving. Wij helpen de ondernemers bij het realiseren van plasticvrije terrassen, bij het gescheiden inzamelen van afval en bij het voorkomen van zwerfafval. Bijvoorbeeld door alternatieven aan te dragen, zodat verpakkingen in het paviljoen blijven en niet buiten op het strand belanden.
Makelen en schakelen
Een van de leukste onderdelen van mijn werk is dat ik mag makelen en schakelen: ik verbind organisaties met elkaar, haal ideeën, oplossingen en projectinformatie op en deel deze met de aangesloten deelnemers. Alhoewel de Green Deal Schone Stranden is afgerond, blijven wij met de netwerkpartners actief en gecommitteerd aan de doelstellingen, nu in een programma. Zo leren we van elkaar. Soms is dat met drie stappen vooruit en met twee weer terug, bijvoorbeeld als blijkt dat een nieuwe manier om gescheiden plastic in te zamelen, zodat het gerecycled kan worden, niet werkt. Want als er teveel zand tussen het plastic zit, is het onbruikbaar en verdwijnt het alsnog in de oven. Zulke ervaringen wisselen we met elkaar uit.
De toekomst
De toekomst zit ‘m met name in het voortzetten van de huidige goede samenwerkingen die er zijn, in het leren van elkaar en in het evalueren van de criteria. Nu er namelijk steeds meer plasticvrije terrassen zijn, moeten we de criteria van de keurmerken tegen het licht houden, zodat de deelnemers in een veranderende maatschappij blijven bijdragen aan de doelstellingen. Daarnaast faciliteren we vanuit het netwerk leuke lokale initiatieven, bijvoorbeeld van strandjutters die het strand schoonjutten of van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt die zich inzetten voor schone stranden.
Elkaar aanvullen en versterken: samen schouders eronder
We hebben jaren geleden, vanuit Nederland Schoon, de verkiezing ‘Het schoonste strand van Nederland’ geïntroduceerd. Dat heeft best een grote impact. Die verkiezing werd voor kustgemeenten echt een beleidsdoelstelling; men wilde goed scoren. Sindsdien zijn de strandeigenaren, paviljoenhouders en strandbezoekers zich steeds bewuster geworden van het belang van schone stranden. Nu is het zaak om op die ontwikkeling voort te bouwen door samen met de netwerkpartners elkaar aan te vullen en te versterken. En samen met het netwerk de keten steeds meer aan te pakken, zodat we samen de productie van afval voorkomen.
