De kraan van plastic dichtdraaien
Langs de oevers van rivieren is het vaak heerlijk vertoeven. Maar de aantrekkingskracht van deze idyllische plekken aan het water heeft ook een keerzijde: zwerfafval. Niet alleen omdat het in het water terecht kan komen, maar ook omdat het storend en hinderlijk is voor inwoners van riviergemeenten. Voor effectieve en duurzame oplossingen kunnen riviergemeenten en andere gebiedsbeheerders langs de rivieren een kosteloos advies-op-maat krijgen.
In opdracht van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat is de afgelopen jaren veel onderzoek gedaan naar het voorkomen van plastic zwerfafval langs en in rivieren. Met de opgedane kennis helpt het ministerie onder andere riviergemeenten, waterschappen en natuurorganisaties bij de zwerfafvalaanpak van een locatie. Diverse organisaties hebben al gebruik gemaakt van deze kennis en expertise.
Advies op maat over zwerfafvalaanpak
Vanuit het ministerie zijn er kennis- en ervaringsdeskundigen beschikbaar om te adviseren bij de aanpak van een probleemlocatie. Denk hierbij aan plekken waar veel afval wordt achtergelaten, zoals recreatiestrandjes of vislocaties. Bij zo’n advies-op-maat wordt een grondige analyse gemaakt van de situatie en een duurzame lange-termijn-aanpak voorgesteld. Ook wordt gekeken naar de financiering en het vinden van bestuurlijk draagvlak binnen de gemeente.
Hoe ziet zo’n maatwerktraject er concreet uit?
De adviseurs inventariseren eerst de lokale behoeften door vragen te stellen als: Waar gaat het precies mis? Wat is de bron van het afval? Wat heeft de gebiedsbeheerder al gedaan om dit probleem op te lossen? Zijn er vrijwilligers of BOA’s die veel in het gebied komen en meer weten over de situatie?
Naast deze gedetailleerde uitvraag bestuderen de adviseurs de probleemlocatie via Google Maps of opgestuurde foto’s. Daarna wordt, met behulp van een gedragsanalyse, een strategie ontwikkeld die aansluit bij het lokale probleem.
Tot 70 procent minder afval
Intussen hebben de adviezen op maat geleid tot zo’n 25 concrete projecten langs de grote rivieren. De resultaten van deze projecten zijn veelbelovend. In gemeenten waar een aanpak is geïmplementeerd, zoals Kampen en Nijmegen, is tot 70% minder afval op stranden gerapporteerd. Bij andere riviergemeenten is het effect niet kwantitatief gemeten. Die gemeenten geven wel aan dat er na de aanpak minder klachten zijn van bewoners en dat er minder afval geprikt hoeft te worden.
Rijk financiert mee
Soms leidt een advies-op-maat tot extra investeringen, bijvoorbeeld om meer afvalbakken te plaatsen. In zo’n geval financiert het Rijk mee. Want of het afval nu op de stranden ligt of in de rivieren terecht komt: zwerfafval is een probleem dat we samen moeten aanpakken. Met als doel om de 'kraan van plastic' dicht te draaien en de echte bron aan te pakken.
Meer weten over de financiële steun en de kosteloze expertise om zwerfafval op locaties duurzaam aan te pakken? Meer informatie vind je op afvalcirculair.nl of neem contact op met zwerfafval@rws.nl.
