Communicatie tegen sigarettenfilters op de grond in Venlo

Druk ‘m uit, gooi ‘m erin

De aanpak is op 10 april 2025 gestart in de gemeente Venlo onder de naam ‘Druk ‘m uit, gooi ‘m erin’. Deze campagne sluit aan bij een landelijke campagne (toolbox) en geeft mede invulling aan de bronaanpak zwerfafval naar de Maas waarvoor de regio een samenwerking met Rijkswaterstaat is aangegaan via ‘Advies op Maat’. Voor het ontwikkelen van de campagne zijn de gedragsbureaus D&B en Andc ingehuurd.

Doel van de campagne

Met deze campagne willen we in eerste instantie Venlose rokers stimuleren de uitgedrukte sigarettenpeuk in de afvalbak te gooien en zo (moeilijk op te ruimen) zwerfafval te voorkomen. Als zij hun gedrag aanpassen dan zien we het effect hier namelijk dagelijks. Daarnaast zou het mooi zijn als ook bezoekers van Venlo de campagne opmerken en hun gedrag aanpassen. Het op straat gooien van peuken is tot nu toe nog vaak geaccepteerd gedrag. Veel mensen weten ook niet dat een uitgedrukte peuk gewoon in de afvalbak mag. We zetten daarom een gedragscampagne (met handelingsperspectief) in om dit zwerfafval te voorkomen. In Nederland belanden jaarlijks miljarden sigarettenpeuken op straat of in de natuur. Sigarettenpeuken zijn daarmee het meest voorkomende zwerfafval. Veel mensen weten niet dat sigarettenfilters niet-afbreekbaar plastic en gifstoffen bevatten. Peuken vervuilen zo onze bodem en ons water. Ook kunnen ze brand veroorzaken.

Wat houdt de campagne in?

Binnen de campagne zijn/worden de volgende maatregelen genomen:

• Op 500 afvalbakken verspreid over de hele gemeente zijn uitdrukplaatjes en stickers aangebracht, in drukke gebieden en bij bushaltes waar veel wordt gerookt. Deze stickers bevatten de boodschap ‘Druk ‘m uit, gooi ‘m erin’. Daarnaast staat een icoon van een uitgedrukte peuk op het uitdrukplaatje zodat dit ook voor anderstaligen duidelijk is.
• Plaatsen nieuwsbericht https://nu.venlo.nl/nieuws/gooi-sigarettenpeuk-afvalbak - ook via social media.
• Plaatsing 7 ‘expositieborden’ rond de centra van Venlo, Blerick en Tegelen. Ze staan op wegen naar de centra waar veel voetgangers passeren. Ze laten het gewenste gedrag zien.
• Ophangen posters in abri’s en posters bij onder andere gemeenschapsaccommodaties en sportverenigingen.
• Andere uitingen in de openbare ruimte (extra pijlen bij een aantal afvalbakken, gronduitingen en uitdelen zakasbakjes). Bij de zakasbakjes hebben we benoemd dat ze afwasbaar/uitwasbaar zijn zodat rokers deze gaan hergebruiken en niet zien als een wegwerpding. We willen ook monitoren of ze echt gebruikt worden.

Lokale helden

Op de communicatiemiddelen staan drie bewoners (vrijwilligers) uit de gemeente Venlo op drie verschillende plekken in de gemeente. Zo maken we de communicatie ‘persoonlijk’. Onze afvalcoach heeft de contactpersonen van de verschillende opruimgroepen geïnformeerd dat deze campagne eraan komt.

Voorbeeldgedrag gemeenteambtenaren

Als eerste resultaat heeft ons afdelingshoofd aangegeven dat hij het in het kader van voorbeeldgedrag heel fijn zou vinden als onze eigen medewerkers hun peuken niet meer op de grond gooien maar netjes opruimen. Hij heeft aan de verschillende rayonleiders gevraagd om dit bij de dagstart aan de orde te stellen.

Tot slot

Overigens vindt Venlo dat er een echte grote bronmaatregel moet komen: een verbod op plastic sigarettenfilters. Venlo heeft dan ook als eerste Nederlandse gemeente de oproep tot een verbod op plastic sigarettenfilters gesteund https://noplasticfilter.org/nl/ en hoopt dat veel andere gemeenten en partijen dit ook zullen doen.

Al met al een complete aanpak, die gebaseerd is op geteste communicatiemiddelen uit de toolbox sigarettenfilters. De gemeente Venlo heeft deze aangepast aan de lokale situatie. Veel dank aan Dion Nijskens van de gemeente Venlo voor het delen, om andere gebiedsbeheerders te inspireren ook aan de slag te gaan met dit onderwerp.

Zelf ook een aanpak delen? Mail het aan zwerfafval@RWS.nl.