Schouders onder schoon: begin van het einde van zwerfafval
Het begin van het einde van zwerfafval, dat was het thema van het Zwerfafvalcongres op 20 november 2024. Om dit te bereiken pleit DG Jaap Slootmaker (DGWB) voor het DG-overstijgend aanpakken van de keten ‘producenten - zwerfafval - macro- en microplastics’.
Zwerfafval is een complexe opgave. Op Rijksniveau wordt er steeds meer integraal naar gekeken en de samenhang met andere opgaven gezocht. Dit bleek uit het gesprek tussen de directeur-generaal en enkele beleidsmedewerkers van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat.
In de zaal zaten veel gebiedsbeheerders – met name gemeentes, enkele waterschappen en provincies én natuurbeheerorganisaties. Daarnaast waren er vertegenwoordigers van ngo’s, burgerinitiatieven en adviesbureaus, die ook onmisbaar zijn in de zwerfafvalopgave. Ondanks treinstakingen en slecht weer was de zaal met 270 deelnemers goed gevuld.
Een panelgesprek tussen vier gebiedsbeheerders had als rode draad dat ieder een andere rol vervult. Geen van alle een hebben ze een wettelijke verantwoordelijkheid. Maar als ze die verantwoordelijkheid wel voelen én ernaar handelen kunnen ze succesvol zijn in voorkomen (ook vanuit de doelen op CE) en opruimen van zwerfafval.
Dat de zwerfafvalopgave complex is blijkt ook uit de uiteenlopende onderwerpen van de deelsessies. Daarin aandacht voor: allerlei praktische aanpakken die gebiedsbeheerders in hun gebied kunnen uitrollen, het opstellen van lokale regels en de mogelijkheden die de Omgevingswet biedt, de waarde van gedragswetenschap, het op initiatief van het Rijk inrichten van een community (Schouders onder Schoon) en toekomstig zwerfafvalbeleid, de verbinding van aanpakken op land en water (zowel zoet als zout) en de samenhang met internationaal beleid.
‘Het begin van het einde van zwerfafval? Ik denk het niet!’ Daarmee begon cabaretier Hans Sibbel zijn verhaal op het Zwerfafvalcongres. 'Want vandaag in de Jaarbeurs wordt het zwerfafvalprobleem niet opgelost.’ Is hij dan een pessimist? Zeker niet! De oplossing volgens Sibbel: ‘We moeten ons als groep verantwoordelijk voelen voor onze omgeving’.
De komende maanden worden de deelnemers op de hoogte gehouden van de opbrengst van het congres en hoe dit zich vertaald heeft in lopende en nieuwe projecten om zwerfafval terug te dringen.